PL  EN  DE  FR  IT  ES  SK  RU 
Wybrane obiekty
- Wojkowa
- Ropa
- Trybsz
- Piorunka
AKTUALNO¦CI
26.03.2020
Opony wielkopostne na Szlaku Architektury Drewnianej w Ma³opolsce

W niewielu miejscach na ¶wiecie zachowa³y siê do dzi¶ tzw. kurtyny wielkopostne. Jest ich jedynie kilkadziesi±t. Osiem znajduje siê w Ma³opolsce, a ka¿da z nich jest unikatem na skalê ¶wiatow±. Wyj±tkowa jest tak¿e sama tradycja zas³aniania o³tarzy tego typu zabytkowymi p³ótnami, która wci±¿ ¿ywa jest przede wszystkim w ko¶ciele w Orawce.

W tradycji ko¶cio³a katolickiego tu¿ przed pi±t± niedziel± Wielkiego Postu w ¶wi±tyniach i kaplicach zas³ania siê krzy¿e i obrazy. Zwyczaj ten wywodzi siê ze ¶redniowiecza, gdy na ca³y okres Wielkiego Postu o³tarze zas³aniano tzw. „suknem postnym”. P³ótna posiada³y pocz±tkowo prost± formê oraz ujednolicony, zazwyczaj bia³y lub fioletowy, kolor. Dopiero z czasem zaczêto nanosiæ na nie przedstawienia pasyjne o tematyce biblijnej, s³u¿±ce kontemplacji i nauczaniu. Kurtyny dekorowane by³y ca³ymi przedstawieniami o tematyce pasyjnej lub niekiedy jedynie atrybutami Mêki Pañskiej, jak m.in.: m³otek i gwo¼dzie, ko¶ci do gry, korona cierniowa, pika z g±bk±, chusta ¶w. Weroniki. By³ to niekiedy rodzaj Biblii pauperum – uproszczonych przedstawieñ wydarzeñ biblijnych w formie graficznej z my¶l± o wiernych, którzy nie potrafili czytaæ.

W Ma³opolsce znajduje siê osiem tego typu unikatowych malowanych p³ócien. Zachowa³y siê one w trzech ko¶cio³ach drewnianych znajduj±cych siê na Szlaku Architektury Drewnianej w Ma³opolsce. Najwiêcej kurtyn, bo a¿ cztery, posiada ko¶ció³ pw. ¶w. Jana Chrzciciela w Orawce, po dwie - po³o¿ny w niewielkiej odleg³o¶ci od Orawki, ko¶ció³ ¦wiêtej Trójcy i ¶w. Antoniego Opata w £opusznej oraz ko¶ció³ Nawiedzenia Naj¶wiêtszej Marii Panny w T³uczani, niedaleko Wadowic.

W ko¶ciele w Orawce kurtyny wystawia siê okresie od wigilii pi±tej niedzieli Wielkiego Postu do Niedzieli Palmowej. Najstarsza i najwiêksza z opon pochodzi z 1676 roku. Jest to „Pieta pod krzy¿em”. Trzy pozosta³e, datowane na  pocz±tek XIX wieku, przedstawiaj±, tak jak w przypadku najstarszej, sceny z Nowego Testamentu: „Biczowanie Chrystusa”, „Pokutuj±c± Mariê Magdalenê” oraz „Matkê Bo¿± Siedmiobolesn±”.

Niestety w tym roku w zwi±zku z zaistnia³± sytuacj± epidemiologiczn± kurtyny wielkopostne w Orawce nie bêd± eksponowane. Zachêcamy do obejrzenia filmu i zapoznania siê z t± niezwyk³± tradycj± bez wychodzenia z domu. O kurtynach opowiada przewodnik po ¶wi±tyni - pani Lucyna Borczuch. Zachêcamy do odwiedzin w Orawce w przysz³ym roku, gdy przewiduje siê wystawienie wszystkich czterech tkanin.

 


Kolejnym miejscem w Ma³opolsce, gdzie zachowa³y siê kurtyny wielkopostne jest £opuszna. Jedno z p³ócien odnaleziono w 2017 roku. Przedstawia ono scenê biczowania i datowane jest na po³owê XVIII wieku. Z tego samego okresu pochodzi druga z opon  - „Pochód na Kalwariê”. Mo¿na j± zobaczyæ w wie¿y ko¶cio³a. Zachêcamy do odwiedzenia £opusznej w pó¼niejszym terminie. Pamiêtajmy, ¿e #Ma³opolskapoczeka.

Wróæ do aktualno¶ci